Επί­σκυ­ρος:" ό, παι­διά τις, διά σφαί­ρας", " ό, μέ τά πολ­λών, σφαι­ρι­σμός " (Ησυχ.) {Από το Ομη­ρι­κό Λε­ξι­κό των LIDDEL & SCOTT}. Δη­λα­δή " αυ­τός που παί­ζει με τη σφαί­ρα (μπάλ­λα) " ή " αυ­τός που παί­ζει με πολ­λούς τη σφαί­ρα (μπάλ­λα)". Στην αγ­γλι­κή με­τά­φρα­ση του ί­διου Λε­ξι­κού λέει: Επί­σκυ­ρος = Ballgame, football or rugby.

   Αν α­να­τρέ­ξου­με στα Ομη­ρι­κά έ­πη θα βρού­με τις πρώ­τες πλη­ρο­φο­ρίες για παι­χνί­δι με μπάλ­λα στη λε­κά­νη της Με­σο­γείου. Μια πα­ρό­μοια α­να­φο­ρά γί­νε­ται και στον "Θε­αί­τη­το" του Πλά­τω­να

   Με­γά­λη ε­πι­τυ­χία στην αρ­χαία Ελλά­δα γνώ­ρι­σε το παι­χνί­δι « Επί­σκυ­ρος » που εί­χε πά­ρει το ό­νο­μά του α­πό τη γραμ­μή με σκύ­ρα (σπα­σμέ­να κομ­μά­τια πέ­τρας, πε­τρα­δά­κια) που χώ­ρι­ζε το γή­πε­δο.Με λί­γα λό­για εί­χα­με και κε­ντρι­κή δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή, των δύο με­γά­λων πε­ριο­χών του γη­πέ­δου.
(Σω­κρά­της) Λέ­γε­ται τοί­νυν, ἔ­φη, ὦ ἑ­ταῖ­ρε, πρῶ­τον μὲν εἶναι τοιαύ­τη ἡ γῆ αὐ­τὴ ἰ­δεῖν, εἴ τις ἄ­νω­θεν θεῷτο, ὥ­σπερ αἱ δω­δε­κά­σκυ­τοι σφαῖ­ραι, ποι­κί­λη, χρώ­μα­σιν διει­λημ­μέ­νη, ὧν καὶ τὰ ἐν­θά­δε εἶναι χρώ­μα­τα ὥ­σπερ δείγ­μα­τα, οἷς δὴ οἱ γρα­φῆς κα­τα­χρῶνται.

(μτφ): “Λέ­γε­ται λοι­πόν, ω συ­νο­μι­λη­τή, πως η γη, εάν την δει κα­νείς α­πό ψη­λά εί­ναι σαν τις σφαί­ρες (μπά­λες) που α­πο­τε­λού­νται α­πό δώ­δε­κα κομ­μά­τια δια­φο­ρε­τι­κού δέρ­μα­τος. Εί­ναι δη­λα­δή πο­λύ­χρω­μη σφαί­ρα και τα μέ­ρη της ξε­χω­ρί­ζουν α­πό τα χρώ­μα­τα που έ­χει το κα­θέ­να
Πλά­των «Φαί­δων» ή πε­ρί ψυ­χής [110b]

   Αρα η μπά­λα ή­ταν φτιαγ­μέ­νη α­πό 12 χρώ­μα­τα, 12 κομ­μά­τια δέρ­μα­τος συμ­βο­λί­ζο­ντας τους 12 Έλλη­νες Θε­ούς.

«Φύ­γε­τε νε­α­ροί, αυ­τό το παι­χνί­δι με την μπά­λα φου­σκω­μέ­νη α­πό αέ­ρα έ­χει γί­νει για με­σή­λι­κες και παι­διά» - Αρρια­νός ΧΙV 47
"Έρι­χνε ψη­λά την σφαί­ρα και την γη που έ­θρε­ψε πολ­λούς άρ­χι­σε να κτυ­πά με προι­κι­σμέ­να πό­δια και να κά­νη στρο­φές γρή­γο­ρες και ε­ναλ­λασ­σό­με­νες, ε­νώ οι άλ­λοι νέ­οι τον ζη­τω­κραύ­γα­ζαν και στον ου­ρα­νό υ­ψώ­νο­νταν δυ­να­τές φω­νές." - Οδύσ­σεια Θ 370 - 375

   Μπά­λα που βρέ­θη­κε με­τά α­πό α­να­σκα­φές στην Σα­μο­θρά­κη.

   Πλη­ρο­φο­ρού­με­θα λοι­πόν α­πό τον αρ­χαιο­λό­γο Ε. Μπε­ξή στο πε­ριο­δι­κό Ι­ΧΩΡ ό­τι: Υπήρ­χε έ­να ά­θλη­μα με το ό­νο­μα "Επί­σκυ­ρος".

   Το γή­πε­δο που διε­ξή­γε­το ο α­γώ­νας ή­ταν χω­ρι­σμέ­νο σε δύο μέ­ρη με γραμ­μές α­πό χα­λί­κια και η μπά­λα ή­ταν κα­τα­σκευα­σμέ­νη α­πό δερ­μά­τι­να κομ­μά­τια ραμ­μέ­να με­τα­ξύ τους με ε­ντό­σθια ζώων, ε­νώ στις ά­κρες του γη­πέ­δου ή­ταν χα­ραγ­μέ­νη μία γραμ­μή που συμ­βό­λι­ζε τα δύο τέρ­μα­τα.

   Η μπά­λα ή­ταν φου­σκω­μέ­νη με αέ­ρια και ε­ξω­τε­ρι­κά ή­ταν ζω­γρα­φι­σμέ­νη με ζω­ντα­νά χρώ­μα­τα και γεω­με­τρι­κά σχή­μα­τα. Σκο­πός ή­ταν και για τις δύο ο­μά­δες ό­πως και σή­με­ρα να πε­ρά­σουν την μπά­λα α­πό την α­πέ­να­ντι ε­στία, το τέρ­μα.

   Εντύ­πω­ση προ­ξε­νεί ε­πί­σης η ια­τρι­κή(!) πα­ρα­τή­ρη­ση του α­θλή­μα­τος. Ο με­γά­λος για­τρός της ύ­στε­ρης αρ­χαιό­τη­τος Γα­λη­νός μας δί­νει μία κα­τα­πλη­κτι­κή πε­ρι­γρα­φή στο έρ­γο του "Πε­ρί α­σκή­σεων με μι­κρή μπά­λα" του παι­χνι­διού.

"Όταν οι παί­κτες πα­ρα­τάσ­σο­νται σε α­ντί­θε­τες σει­ρές και α­γω­νί­ζο­νται, για να ε­μπο­δί­σουν τον α­ντί­πα­λο να κρα­τή­σει την μπά­λα στο κέ­ντρο, τό­τε εί­ναι βίαια ά­σκη­ση με κρα­τή­μα­τα στους ώ­μους και λα­βές πά­λης. Έτσι το κε­φά­λι και ο λαι­μός α­σκού­νται με τις κι­νή­σεις, τα κρα­τή­μα­τα των ώ­μων και τα πλευ­ρά και το στή­θος και το στο­μά­χι α­σκού­νται α­πό τα κρα­τή­μα­τα και τις λα­βές πά­λης με τα χέ­ρια. Σε αυ­τό το παι­χνί­δι οι γλου­τοί και τα πό­δια τε­ντώ­νο­νται βίαια, για­τί α­πο­τε­λούν την βά­ση των κι­νή­σεων. Ο συν­δυα­σμός με το τρέ­ξι­μο μπρο­στά και πί­σω και τα πη­δή­μα­τα στα πλά­για, κά­θε άλ­λο πα­ρά μι­κρή ά­σκη­ση εί­ναι ό­χι μό­νο για τα πό­δια αλ­λά και για ό­λο το σώ­μα που εί­ναι σε κί­νη­ση."

   Εάν δεν αρ­κούν τα λό­για έ­χου­με και "κα­τευ­θείαν α­να­με­τά­δο­ση" α­πό το αρ­χαιο­λο­γι­κό μου­σείο Αθη­νών α­θλη­τή - πο­δο­σφαι­ρι­στή, ο ο­ποίος προ­σπα­θεί με ά­ψο­γη τε­χνι­κή να κο­ντρο­λά­ρει την μπά­λα πά­νω στο δε­ξί του πό­δι. Εί­ναι σα­φές ό­τι ο παί­κτης δεν πρέ­πει να πιά­σει την μπά­λα με τα χέ­ρια του γι αυ­τό τα κρα­τά­ει πί­σω α­πό την πλά­τη του. (Αρχι­κή φώ­το).

   Μας δια­σώ­ζο­νται α­κό­μη και ο­νό­μα­τα διά­ση­μων «πο­δο­σφαι­ρι­στών» της αρ­χαιό­τη­τος ,ό­πως του Αρι­στό­νι­κου του Κα­ρυ­στίου, του Δη­μο­τέ­λη του Χίου, του Χαι­ρε­φά­νη και του Κτη­σι­βίου του Χαλ­κι­δέως.

Τμή­μα ει­δή­σεων defencenet.gr